दातांची काळजी (Read in English)
दातांची संवेदनशीलता
अनेक लोकांसाठी दातांची संवेदनशीलता एक समस्या असते. गोड पदार्थ किंवा आईस्क्रीम असे थंड पदार्थ खाताना दातांमध्ये झिणझिण्या येण्याची समस्या वाढत आहे. दातांवरील एनामिल घासून गेल्याने किंवा दातामध्ये पोकळी निर्माण झाल्यामुळे संवेदनशीलता येते.
दात संवेदनशील होण्याची सामान्य कारणे पुढीलप्रमाणे देता येतील –
१. खूप कडक टूथ ब्रशने घासणे
२. जास्त प्रमाणात ऍसिडिक पदार्थांचे सेवन करणे इ.
उपाय काय करावे-
१. संवेदनशील दातांसाठी बनविलेले अँटीसेन्सिटिव्ह टूथपेस्ट वापरा.
२. गरम, थंड किंवा गोड पदार्थ असलेले पदार्थ आणि पेये टाळा.
दंत पोकळी
पोकळी म्हणजे आपल्या दातला थोडासा छिद्र होणे. पोकळी आपल्या दातांचा एनामिल घासल्याने, दातांच्या कठीण, बाह्य थर नष्ट होण्याने निर्माण होते.
बॅक्टेरिया आपल्या तोंडातील अन्न पदार्थांना ऍसिड मध्ये बदलतात. बॅक्टेरिया, ऍसिड, अन्न मोडतोड आणि आपला लाळ एकत्रितपणे plaque तयार होतो, जो आपल्या दातांना चिकटून राहतो. plaque मधील ऍसिड दातांचा एनामिल विरघळतात, ज्यामुळे छिद्र निर्माण होतो.
जर तुम्ही बर्यापैकी चवदार किंवा high carb युक्त पदार्थ खाल्ले तर तुम्हाला पोकळी येण्याची शक्यता जास्त असते. जेव्हा आपण खाण्यापिण्यानंतर दात घासत नाही तेव्हा प्लेक आणि किडणे तयार होण्याची संधी असते.
पोकळींमुळे खालील समस्या आणि दीर्घकालीन समस्या उद्भवू शकतात:
- वेदना
- बॅक्टेरियाच्या संसर्गामुळे होणारा फोड दाताचे नुकसान करतो
- चघळण्यात त्रास होतो
- दात कमी होतात
दंतचिकित्सक (डेंटिस्ट) दाताचे छिद्र भरुन देतात. जेव्हा दात खराब होतात तेव्हा ते crown किंवा कॅप वापरतात
रूट कॅनॉल (Root Canal)
जर आपल्या दातची मुळे मरुन गेली असेल व ज्यास दुरुस्त करता येणार नाही तर कदाचित आपल्याला रूट कॅनॉलची आवश्यकता असते.
दंतचिकित्सक दात किडलेल्या भागांसह तंत्रिका, रक्तवाहिन्या आणि ऊतक काढून टाकतात. ते सीलिंग सामग्रीसह मुळे भरतात. भरलेल्या दाताला तुम्हाला एक मुकुट किंवा कॅप लागेल.
पोकळी कशी टाळायची?
- फ्लोराईड युक्त टूथ पेस्ट वापरून दिवसातून दोनदा घासणे (झोपायच्या आधी ब्रश करणे अधिक महत्वाचे आहे)
- दिवसातून एकदा डेंटल फ्लॉसने दात साफ करावे
- साखरयुक्त खाऊ आणि पेये मर्यादित करणे.
त्वरित उपचार करणे अत्यंत आवश्यक आहे. उपचार न घेतलेल्या दात किडण्यामुळे आतून नष्टही होते. पोकळी तयार झाल्यावर प्रारंभिक टप्प्यावर उपचारांसाठी जाणे चांगले. विलंब करणे अधिक व्यापक उपचाराची आणि अधिक खर्चाची होते. तसेच दात काढण्याचीही धोका आहे.
दात काढून टाकणे
शक्य तितक्या नैसर्गिक दात काढू नका परंतु ते जतन करा. कृत्रिम दात नैसर्गिक दाताइतके कधीच मजबूत असू शकत नाहीत.
दात घासणे
अमेरिकन डेंटल असोसिएशना प्रमाणे दररोज दोन मिनिटांसाठी फ्लोराईड युक्त टूथपेस्टने दिवसातून दोनदा दात घासण्याची आवश्यकता आहे. जेव्हा आपण दात घासता, तेव्हा आपण अन्न आणि दात वर बनविलेली चिकट पांढरी फिल्म काढून टाकण्यास मदत होते ज्याला प्लेक म्हणतात. प्लेकमध्ये ऍसिड तयार करणारे बॅक्टेरिया असतात.
फ्लोराईड असलेल्या टूथपेस्टसह दिवसातून दोनदा ब्रश करा
- जेव्हा आपल्याला असे वाटते की ब्रश केल्यानंतरही आपल्या दातांमध्ये काही अन्न अडकले आहे आणि ब्रशने ते निघाला नाही तर फ्लॉस वापर करायचा आहे
- दातांची तपासणी आणि क्लीनिंगसाठी दर वर्षी एकदा दंतचिकित्सकांना भेट द्या. दंतचिकित्सक आपल्या दातांची तपासणी करतात, मऊ स्पॉट आणि पोकळी शोधतात.
- आपल्याला मऊ-ब्रिस्टलचे ब्रशने खूप हळूवारपणे ब्रश करायचा आहे
दात घासण्याचा ब्रश
मऊ-ब्रीस्टेड टूथब्रश बहुतेक लोकांसाठी सर्वात सोयीस्कर आणि सुरक्षित निवड असेल. आपण दात किती जोरदारपणे घासता आणि दातांचा मजभूतीवर अवलंबून, मध्यम आणि कठोर-ब्रशेस हिरड्या, मुळांच्या पृष्ठभाग आणि संरक्षणात्मक दातांचा एनामिलचा नुकसान करतात.
आपण टूथ ब्रश दर तीन महिन्यांनी बदलला पाहिजे.
तोंड दुर्गंधीची कारणे
अप्रिय गंध तोंडातील बॅक्टेरियांच्या कचरा, अन्नातील कणांचा क्षय, आपल्या तोंडातील इतर मोडतोड यामुळे होतो. बॅक्टेरिया, किडणे आणि मोडतोड अप्रिय गंधासाठी जबाबदार असलेले सल्फर कंपाऊंड तयार करतात.
तसेच, जेंव्हा आपण उपास करतो तेव्हा तोंडात लाळेचे उत्पादन कमी होते आणि जीभ आणि हिरड्यांमधून जीवाणू काढून टाकणारे लाळे नसल्याने अप्रिय गंध निर्माण होतो.
एकदा तुम्ही तुमचे दात आणि हिरड्यांना चांगली साफसफाई दिल्यानंतर आपल्या जिभेबद्दल विसरू नका. तुमचे जीभेच्या वरील बाजूसुन जीवाणू काढून टाकणे श्वासोच्छवासाच्या लढाईसाठी अति आवश्यक आहे.
Dental care (मराठीत वाचा)
Tooth sensitivity
Tooth sensitivity is a problem for many people. Eating cold foods like sweets or ice cream is increasing the problem of tingling in the teeth. Sensitivity is caused by wearing off of the enamel on the teeth or cavities in the teeth.
Common causes of tooth decay are as follows:
- Rubbing with a very stiff toothbrush.
- Excessive intake of acidic substances etc.
What to do?
- Use anti-sensitivity toothpaste made for sensitive teeth.
- Avoid hot and cold foods and cooldrinks.
Dental cavities
A cavity is a small hole in your tooth. The cavity is formed by wearing off of the enamel of your teeth, destroying the hard, outer layer of the teeth.
Bacteria convert food in your mouth into acid. Bacteria, acids, food debris and your saliva combine to form plaque, which sticks to your teeth. The acid in the plaque dissolves the enamel of the teeth, forming a cavity.
If you eat very sweet or high carb foods, you are more likely to have cavities. When you don’t brush your teeth after eating, there is a chance of plaque forming and of initiation of decay.
Cavities can cause the following problems and other long-term problems:
- Pain
- Sores caused by bacterial infection damages the teeth
- It becomes difficult to chew
- Loss of tooth
Dentist fills in the cavities in the teeth. When teeth are bad, he puts a crown or a cap to the tooth.
Root Canal treatment
If the tooth cannot be filled or if when the tooth is filled still the pain continues, you may need a root canal treatment.
Dentist removes nerves, blood vessels, and tissues, including decayed parts of teeth. He fills the roots with sealing material. And you may need a crown or cap for the filled tooth.
How to avoid cavities?
- Brush twice a day using fluoride toothpaste (it is more important to brush before going to bed)
- Clean your teeth with dental floss once a day
- Limit the intake of sugary foods and drinks.
On detecting of a cavity in a tooth, immediate treatment is essential. Untreated tooth decay also destroys the inside. It is better to go for treatment at an early stage when the cavity is formed. Delaying leads to more extensive treatment and more cost. There is also a risk of tooth extraction.
Teeth extraction
Don’t remove your natural teeth as far as possible but save them. Artificial teeth can never be as strong as natural teeth.
Brushing teeth
According to the American Dental Association, we need to brush twice a day for a two minutes duration. When you brush your teeth, it helps to remove the sticky white film formed on the teeth called plaque. Plaques contain acid-forming bacteria.
So, brush twice a day with toothpaste containing fluoride
- If you feel that some food is stuck in your teeth even after brushing and the brush does not remove it, then you want to use dental floss.
- Visit the dentist once a year for dental checkups and cleaning. Dentists examine your teeth, looking for soft spots and cavities.
- You need to brush very softly with a soft-bristle brush
Toothbrush
A soft-breasted toothbrush will be the most convenient and safe choice for most people. Depending on how hard you brush your teeth and the strength of the teeth, medium and hard-brushes damage the gums, root surface and protective tooth enamel.
You need to change your toothbrush every three months.
Causes of bad breath
Unpleasant odors are caused by bacterial waste in the mouth, decay of food particles, other debris in your mouth. Corrosion and debris form sulfur compounds responsible for unpleasant odors.
When we fast, the production of saliva in the mouth decreases and unpleasant odor is created as there is no saliva that removes bacteria from the tongue and gums.
Once you’ve cleaned your teeth and gums well, don’t forget about your tongue. Removing bacteria from the top of your tongue is essential for fighting bad breath problems.