तुमच्या ऑफिस डेस्कवर तीन गोष्टी असाव्यात.
१) तुमची साधने, संगणक, फोन, कात्री, टेप इ. काम करण्यासाठी आवश्यक वस्तू.
२) डेस्कची सजावट करण्यासाठी स्मृतिचिन्हे, कुटुंब आणि मित्रांची छायाचित्रे, तुम्हाला विशेष अभिमान वाटणारी पदके, किंवा कामाची जागा आकर्षक बनविण्यासाठी इतर काही गोष्टी .
३) तुम्ही सध्या ज्या कागदपत्रांवर काम करत आहात ती कागदपत्रे.

आपल्यामध्ये बर्‍याचजणांच्या टेबलावर या तीन गोष्टींबरोबरच अस्थव्यस्थ पडलेले कागदाचे ढीगही दिसतात. याला इंग्रजी मध्ये ‘क्लटर’ (clutter) म्हणतात. क्लटर म्हणजे अस्तव्यस्त अवस्थेत असलेल्या गोष्टींचा संग्रह आहे. क्लटरची माझी व्याख्याः आपल्या कडे असलेली, मालकीची किंवा कोणतीही गोष्ट जी नियमितपणे तुमचे आयुष्य वाढवत नाही.
आता आपण कागदाच्या क्लटरपासून मुक्त कसे होणार ते बघणार आहोत.

संशोधनात असे दिसून आले आहे की आपण जे ठेवतो त्यापैकी ऐंशी टक्के वस्तू आपण कधीही वापरत नाही आणि आपण जितक्या जास्त वस्तू ठेवतो तितक्या त्या कमी वापरतो कारण आपल्याला त्या सापडत नाहीत किंवा आपण त्यांना विसरून जातो की त्यांना कोठे ठेवले होते. आपण ज्या वस्तू ठेवतो त्यांच्यापैकी फक्त वीसच टक्के वस्तू वापरतो. पण या वीस टक्के गोष्टी कशा ओळखायच्या?
आता मी तुम्हाला एक पद्धत सूचित करू इच्छिते.
तुमच्या डेस्कचे आयोजन करण्यासाठी थोडा वेळ द्या.
प्रथम सर्वात वरची फाइल घ्या. ती कामाची नसेल तर पहिली गोष्ट ती फाडून फेकून टाका. जर ती महत्वाचे असेल आणि तुम्ही ती टाकू शकत नसाल आणि तुम्हाला त्यावर काम करणे आवश्यक असेल तर त्यावर कार्य करण्यासाठी भविष्यातील काही तारीख आणि वेळ निश्चित करा आणि त्या करेन्ट फोल्डरमध्ये ठेवा.
जर तुम्हाला असे वाटते कि ती फाईल कार्यालयातील इतर एखाद्या व्यक्तीकडे सोपविली पाहिजे तर त्या फाईलचा तपशील डायरीत लिहून घ्या आणि त्यानंतर ती फाईल त्यांना पाठवा. परंतु जर ती फाईल इतकी महत्त्वाची असेल की तुम्ही ती टाकू शकत नाही किंवा नंतर आपण त्यावर कार्य करू शकत नाही किंवा तुम्ही ती दुसर्‍याकडे सोपवू शकत नाही तर तुम्ही त्वरित त्या फायलीवर कार्य करा आणि क्लटर कमी कर .
नंतर पुढील फाइली घ्या. आशा प्रकारे लवकरच फाईली चा ढीग नाहीसा होईल.

अशा पद्धतीने तुमच्या डेस्कवरील सर्व काही एकतर काढून टाकले गेले आहे किंवा ते काम करण्याच्या प्रतीक्षेत असलेल्या करेन्ट फाईल फोल्डरमध्ये आहे किंवा तुमच्या सहकारी कडून परत येण्याची वाट पहात आहेत किंवा तुमच्या डेस्कच्या मध्यभागी आहे ज्याच्यावर तुम्ही सद्या काम करत आहे.

अशा प्रकारे आता तुमच्या डेस्कवर कागदाचे ढीग नाहीत आणि आता डेस्क व्यवस्थित व नीटनेटके झाले आहे.

Back to Top

Home

मेंदू बाबत काही तथ्ये

• मनुष्याचा मेंदू हा एक वैशिष्ट्यपूर्ण अवयव आहे. मेंदूची रचना अतिशय जटिल असते.

• आपला मेंदू दररोज अंदाजे 70000 चे वर विविध प्रकारचे विचार करत असतो

• दिवसापेक्षा आपला मेंदू रात्रीच्या वेळी अधिक सक्रियपणे कार्य करतो.

• 60% मेंदू चरबीने बनलेला असतो.

• मेंदूत शंभर अब्ज न्यूरॉन्स आहेत. न्यूरॉन मेंदूची मूलभूत कार्य करणारे एक युनिट आहे, न्यूरॉन म्हणजे इतर मज्जातंतू पेशी, स्नायू किंवा ग्रंथी पेशींपर्यंत माहिती प्रसारित करण्यासाठी डिझाइन केलेले एक खास यंत्रणा आहे. प्रत्येक न्यूरॉन आपले काम पद्धतशीरपणे करत असतात.

• जर ऑक्सिजनचा पुरवठा सुमारे 5 मिनिटे थांबला तर आपला मेंदू खराब होऊ शकतो आणि आपण कोमात जाऊ शकतो.

• आपला मेंदू वयानुसार बदलतो आणि त्याच बरोबर त्याचे मानसिक कार्ये देखील बदलतात. मानसिक घट ही नैसर्गिक आहे आणि वृद्धत्वाच्या सर्वात भयग्रस्त परिणामांपैकी तो हा एक भाग आहे.

• डिमेंशिया (स्मृतिभ्रंश) हा एक सिंड्रोम आहे ज्यात स्मरणशक्ती, विचार, वर्तन आणि दैनंदिन क्रिया करण्याची क्षमता कमी होत जाते.

• डिमेंशिया चे लक्षण सामान्यत: नकळत सुरु होतात आणि ती लक्षणे क्रमिक पद्धतीने प्रगती दर्शवतात.

मेंदूला निरोगी ठेवण्यासाठी काही टिप्स

1. वाचन मेंदूला प्रशिक्षित करते. हे वैकल्पिक प्रकारची कल्पना करण्याची, तपशील लक्षात ठेवण्याची, दृश्यास्पद दृश्यांची चित्रे काढण्याची आणि जटिल समस्यांद्वारे विचार करण्याची आपली क्षमता बळकट करते.
2. पेंटिंगमुळे मेंदूचे कार्य सुधारते. चित्रकला वैचारिक व्हिज्युअलायझेशन आणि अंमलबजावणीद्वारे मनाची धारदार करते, तसेच मेमरी कौशल्यांना चालना देते.
3. आहारात साखरेची विपुलता स्मरणशक्ती खराब करते आणि शिकण्याची क्षमता कमी करते. संपूर्ण शरीरात, अतिरिक्त साखर हानिकारक आहे. रक्तप्रवाहात भारदस्त ग्लूकोज मेंदूत हानिकारक ठरू शकते, परिणामी संज्ञानात्मक कार्य कमी होते आणि स्मरणशक्ती आणि लक्ष कमी होते.
4. डिहायड्रेशनसाठी मेंदू संवेदनशील असतो. जेव्हा शरीराचे निर्जलीकरण होते, मेंदू तात्पुरते संकुचित होऊ शकतो किंवा द्रवपदार्थाच्या नुकसानापासून संकुचित होऊ शकतो. या यंत्रणेमुळे मेंदू कवटीपासून दूर खेचतो, ज्यामुळे वेदना होते आणि परिणामी डिहायड्रेशन डोकेदुखी होते. एकदा रीहायड्रेट केल्यावर मेंदू डोके वर काढतो आणि डोकेदुखी कमी करते आणि सामान्य स्थितीत परत येतो.
5. प्रदीर्घ ताण मेंदूला नष्ट करतो. मानसिक ताण केवळ मेमरीवरच नव्हे तर मेंदूच्या इतर कार्यांवर देखील परिणाम करते जसे मूड आणि चिंता.
6. मेंदूच्या आरोग्यासाठी, पुरेशी झोप घेणे फार महत्वाचे आहे. दररोज 7-8 तास झोप घेणे आवश्यक आहे. तीव्र निद्रानाश, स्मृती खराब करते. कमी झोपेमुळे आपल्याला निराश आणि चिडचिड होते आणि स्मृती आणि निर्णय घेण्यासारखे मेंदूचे कार्य खराब होते.
7. दीर्घ श्वास घेणे मेंदूसाठी चांगले आहे. ग्लूकोज आणि ऑक्सिजन हे मेंदूसाठी इंधन आहे. आपण घेत असलेल्या ऑक्सिजनपैकी 20% आपला मेंदू वापरतो. मेंदूला ऑक्सिजन न मिळाल्यास आपल्या मेंदूत न्यूरॉन्स मरतात. दीर्घ श्वास घेतल्यास, आपल्या हृदयाची गती मंदावते, अधिक ऑक्सिजन आपल्या रक्त प्रवाहात प्रवेश करते आणि शेवटी मेंदूला आराम करण्यास सांगतो.
8. शास्त्रज्ञांनी शोधून काढले आहे की जेव्हा आपण एखाद्या गोष्टीची पुनरावृत्ती वारंवार करत असतो तेव्हा मेंदूत काय घडते ते म्हणजे न्यूरल सर्किट नावाचा मार्ग तयार होतो आणि जेव्हा आपण त्याच गोष्टीचा विचार करतो तेव्हा ही सवय अधिक बळकट होते. न्यूरॉन्सची पुनरावृत्ती तयार कनेक्शन अधिक मजबूत करते.
9. दररोज काहीतरी नवीन शिकण्याचा प्रयत्न करा. विशेषतः नवीन भाषा. किंवा संगीत, पाककला इत्यादी शिका ज्याद्वारे आपण स्मृतीभ्रंश सुरू होण्यास विलंब करू शकता जे वृद्ध वयात अगदी सामान्य आहे.
10. जर आपण बर्‍याच वेळेस मद्यपान केले तर अल्कोहोल आपल्या मेंदूवर कायमचा परिणाम करते. ह्याच्या दीर्घकालीन प्रभावांमध्ये स्मृती कमी होणे आणि संज्ञानात्मक कार्य कमी करणे समाविष्ट आहे.
11. जर आपणास बेरीज करायचे असेल तर कॅल्क्युलेटर लगेच घेऊ नका. परंतु आपला मेंदू वापरुन सोडवण्याचा प्रयत्न करा. बुद्धिबळ, सुडोकू आणि अशा कोडी खेळा. सुडोकू किंवा शब्दकोडे आपला मेंदू 10 वर्षे तरुण ठेवण्यात मदत करू शकतात.
12. दररोज व्यायाम करणे आणि पुरेसे पाणी पिणे, पुस्तके वाचणे, सकारात्मक विचार करणे, नवीन गोष्टी शिकण्यासाठी उत्सुक असणे, योग्य आहार घेणे या सर्व गोष्टींमुळे मेंदूची शक्ती वाढते.

Back to Top

Home

1.            आपल्या भिंतीवर लटकलेली प्रमाणपत्रे आपल्याला सभ्य मनुष्य बनवित नाहीत. ते फक्त दर्शवितात कि आपण किती शिक्षण घेतले ते.

2.            कधीकधी लोकांसोबत चांगले राहून त्यांची भावना न दुखावणे आणि त्याच वेळी आपण त्यांच्यावर किती विश्वास ठेवतो,  तसेच त्याच्यासाठी उभे राहणे या दोघे मध्ये रेषा ओढणे फार कठीण आहे. हे सोपे नाही, परंतु आपल्याला तेच शिकले पाहिजे.

3.            आपण कितीही पातळ तुकडा कापला तरीही नेहमीच त्याच्या दोन बाजू असतात. एक आपली बाजू आणि दुसरी बाजू  जी आपल्याला कधीही दिसत नाही.

4.            मी कितीही लोकांची काळजी घेतली तरीही मला माहिती आहे असे अनेक लोक असतात जे माझी कधीही काळजी घेणार नाहीत.

5.            विचार करून काय करावे हे ठरविण्यापेक्षा  प्रतिक्रिया देणे सोपे आहे. म्हणून नेहमी प्रथम विचार करावा व नंतर प्रतिक्रिया द्यावी.

6.            कोणाचाही विश्वास जिंकण्यासाठी बरीच वर्षे लागतात, परंतु तो नष्ट होण्यास काही सेकंदच लागतात.

7.            जे तुमच्या कडे आहे ते तुमच्या जीवनात खरोखर महत्त्वाचे आहे असे नाही  परंतु जे लोक तुमच्या जीवनात आहे ते महत्वाचे असतात.

8.            आपण  कोणत्याही व्यक्तीला आपल्यावर प्रेम करण्यास प्रवृत्त करू शकत नाही, परंतु कोणीही आपल्याला त्यांच्यावर प्रेम करण्यापासून रोखू शकत नाही.

9.            आपण केवळ दहा मिनिटांसाठी दुसर्यांचे लक्ष्य आपल्याकडे खेचू आपल्याकडे खेचू शकतो परंतु त्यासाठी आपल्याला काहीतरी चांगले माहित असण्याची गरज असते.

10.          मी कसा बनू इच्छितो अशी व्यक्ती बनण्यासाठी बराच वेळ लागतो, म्हणून निराश होऊ नका.

11.          आपण नेहमी आपल्या प्रियजनांसोबत नेहमी प्रेमळ शब्दांनी बोलले पाहिजे, कारण कदाचित  त्यांना पाहण्याची ती शेवटची वेळ ठरू शकते.

12.          आपण आणखी पुढे जाऊ शकणार नाही असा विचार केल्यानंतरही आपण आणखी बरेच दूर पुढे जाऊ शकतो.

13.          आपल्या फीलिंग्स कशाही असोत पण आपण जे काही करता त्याबद्दल आपण जबाबदार आहोत.

14.          एकतर तुम्ही तुमच्यव प्रवृत्तीवर तुम्ही नियंत्रण ठेवा नाहीतर तुमची वृत्ती तुमचावर नियंत्रण करील.

15.          तुमच्याकडे किती पैसे आहेत या वरून तुम्ही किती महत्वाचे आहात याचा विचार करणे एक मूर्खपणा आहे.

16.          एकाद्या छोट्या मुलाकडून तुमची अथवा त्याची स्वप्ने पूर्ण होण्याची शक्यता फारच कमी असते म्हणून कधीही त्यांना तसे स्वप्न पूर्ण करण्यास सांगू नका.

17.          आपले घरचे लोक आपल्याला  मदत करण्यासाठी नेहमीच आपल्याबरोबर नसतात, असेही काही लोक असतात जे त्यांच्यापेक्षाही आपल्या जवळचे असतात.

18.          जगातील कोणत्याही गोष्टीबद्दल आपण कितीही दु: ख सोसत असलो तरीही आपल्या दु: खातुन बाहेर येण्याची जग वाट पाहत असते.

19.          आपली पार्श्वभूमी, आपल्या परंपरा आणि परिस्थितीमुळे आपण कोण आहोत यावर परिणाम होऊ शकतो, पण आपण आता जे घडतो त्याबद्दल आपणच जबाबदार आहोत.

20.          दोन लोक समान गोष्टी कडे जेंव्हा पाहतात तेंव्हा ते पूर्णपणे भिन्न प्रकारे पाहू शकतात.

21.          जीवन जगण्यासाठी जी पार्श्वभूमी आपल्याला मिळाली आहे, ती आपणच बदलू शकतो.

22.          तुम्ही किती दूर गेला आहात किंवा किती वेगाने गेला आहात  हे महत्त्वाचे नाही, तरीही आपण देवाला मागे टाकू शकत नाही.

23.          आपण चुकीच्या गोष्टी कारणासाठी योग्य गोष्ट केल्यास ती अजून चुकीची गोष्टी आहे.

24.          प्रेम हे मझी ठेव नाही, परंतु ते मला भेटलेल्या पुढील व्यक्तीला देणे आहे.

25.          जरी आपण पृथ्वीवर सर्वात परिपूर्ण जीवन जगला असला तरीही आपल्यात दोष शोधण्यासाठी नेहमी कोणीतरी असतेच.

Back to Top

Home

प्रा. डॉ. आशिष दि विखार

शासकीय तंत्रनिकेतन, जळगांव.

मोबाईल: ९४२१८२८६६

प्रस्तावना

देशाच्या आर्थिक व आद्योगिक विकासासाठी प्रगत तंत्र उद्योग व दर्जेदार तंत्र शिक्षणाची नितांत गरज आहे. विकसनशील स्थिती व आता विकसित स्थिती कडे झेप घेताना तंत्र शिक्षणाने महत्वाची कामगिरी बजावली आहे. प्रगत तंत्र उद्योगाने रोजगाराच्या नव्या संधी उपलब्ध करून दिल्या व दर्जेदार तंत्र शिक्षणाने त्यासाठी तंत्रकुशल मनुष्यबळ उपलब्ध करून दिले. त्यामुळे तांत्रिक शिक्षणाचे महत्त्व आजही कायम आहे आणि भविष्यातही राहणार आहे ह्यात शंका नाही.

डिजिटल इंडियाचे वारे केंद्रीय स्तरापासून ते स्थानिक थरापर्यंत वाहत आहेत.  सरकारच्या आत्म निर्भर भारत, उन्नत भारत, उन्नत महाराष्ट्र अभियान, प्रधानमंत्री कौशल्य विकास योजना, स्मार्ट इंडिया अशा प्रकारच्या उपक्रमामुळे अभियांत्रिकी क्षेत्रांमध्ये मोठे बदल होताना दिसत आहे. तांत्रिक कौशल्ये विकसित करण्यासाठी सरकार प्रधानमंत्री कौशल्य विकास योजना राबवित आहे, त्याअंतर्गत अभियांत्रिकी पदविका, पदवी संस्थमार्फत अकुशल व्यक्तीसाठी खास प्रशिक्षणाची सोय केली जाते आहे. वरील सर्व योजनांचा बारकाईने विचार केला तर असे लक्षात येते की, ह्या योजना प्रत्यक्षात अमलात आणण्यासाठो मोठया प्रमाणात अभियंतांची गरज भासत आहे. आणि त्यामुळे मनुष्यबळ तयार करण्यासाठी येत्या काळात तंत्र शिक्षण क्षेत्रामध्ये करिअरच्या अनेक संधी उपलब्ध होणार आहेत. करोना सारख्या रोगामुळे  बदलत चाललेली जीवनशैली, जागतिकीकरण, तोट्यात सुरु असलेल्या सरकारी कंपन्यांचे होणारे खाजगीकारण, स्वयंचालनीकरण, अशा प्रकारच्या उच्च तंत्रज्ञानामुळे भविष्यात विविध क्षेत्रात अभियंता म्हणून करीअर करण्याची संधी मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध होणार आहे. परंतु, अभियांत्रिकी क्षेत्रात करीअर करावयाचे असल्यास अभियंता म्हणून विविध विषयात कौशल्य प्राप्त करणे त्यासाठी आवश्यक आहे.

इंजिनिअरिंग डिप्लोमा – करिअरचा उत्तम पर्याय

इंजिनिअरिंग शिक्षण घ्यायचे म्हटल्यावर ११ वी व १२ वी विज्ञान शाखेतील अभ्यासक्रम त्याच बरोबरीने विविध प्रवेश परीक्षांची तयारी हे चित्र समोर येते. यामध्ये क्लासेसच्या फीचा लाखो रुपयांचा बोजा देखील पालकांवर पडतो. दहावीनंतर तीन वर्षाचा इंजिनिअरिंग डिप्लोमा हा शिक्षणाचा चांगला पर्याय उपलब्ध आहे. दहावीला ३५% गुण मिळविलेले विद्यार्थी डिप्लोमाला पात्र असतात. डिप्लोमा पूर्ण केल्यानंतर इंजिनिअरिंग पदवीच्या दुसऱ्या वर्षाला थेट प्रवेश देखील घेता येतो. यासाठी प्रवेश परीक्षा (सी .ई .टी ) घेतली जात नाही. डिप्लोमाच्या शेवटच्या वर्षाच्या गुणांनुसार केंद्रीय प्रवेश प्रक्रियेच्या माध्यमातून प्रवेश दिले जातात. इंजिनिअरिंग पदवी प्रथम वर्षाच्या प्रवेशाच्या १०% जागा (साधारण १५ हजार जागा) इंजिनिअरिंग पदवीच्या दुसऱ्या वर्षासाठी डिप्लोमाच्या विद्यार्थ्यांसाठी उपलब्ध असतात. या जागा मध्येच पहिल्या वर्षी रिकाम्या राहिलेल्या जागांची भर पडते. दरवर्षी या सर्व जागा जवळपास ५० हजारपेक्षा जास्त जागा पदवी इंजिनीरिंगच्या थेट दुसऱ्या वर्षासाठी उपलब्ध होतात. डिप्लोमाची ऑनलाईन प्रवेश प्रक्रिया                     www.dtemaharashtra.gov.in  या वेबसाईट वर उपलब्ध होत असते.

महाराष्ट्र राज्य तंत्रशिक्षण मंडळाचा ‘आय स्कीम’ नवा अभ्यासक्रम

सन २०१७ पासून पदविका शिक्षणात रोजगाराभिमुख व स्वयंरोजगार निर्मितीस चालना देणारे बनवण्याच्या दृष्टीने महाराष्ट्र राज्य तंत्रशिक्षण मंडळ मुबंई ह्यांनी अभ्यासक्रमात आवश्यक बदल केले आहेत़ याची फलनिष्पत्ती निश्चितपणे दिसून येईल़. गेल्या वर्षीपासून डिप्लोमा इंजिनिअरिंगच्या अभ्यासक्रमामध्ये अनेक कालसुसंगत बदल करण्यात आले आहेत. नवीन अभ्रासक्रमांची वैशिष्ठ्ये खालीलप्रमाणे आहेत

• नवीन अभ्यासक्रम हा आऊटकम बेस्ड शिक्षण पद्धतीवर आधारित आहे. अभ्यासक्रम तयार करताना संबंधित इंजिनिअरिंग उद्योगाच्या गरजा लक्षात घेऊन आवश्यक बदल करण्यात आलेले आहेत.
• या अभ्यासक्रमामध्ये विद्यार्थ्यांना रोजगार व स्वयंरोजगारक्षम बनविण्यासाठी प्रत्येक विषयाला मायक्रो प्रोजेक्ट, औद्योगिक प्रशिक्षण, कौशल्ये प्रात्यक्षिके, संवाद कौशल्य, मुल्यवर्धन शिक्षण, पर्यावरण,  निरंतर मूल्यमापनावर आदींवर भर देण्यात आला आहे़.
• शाखेनुसार वैकल्पिक विषय दिलेले आहेत.
• प्रत्येक शाखेमध्ये औद्योगिक प्रशिक्षण अनिवार्य केलेले आहे.
• सदर अभ्रासक्रम एन बी ए नॉर्म नुसार तयार केलेला आहे
• सदर अभ्यासक्रमा अंतर्गत व्दितीय वर्षातील चौथे सत्र संपल्यानंतर सहा आठवड्यांचे औद्योगिक प्रशिक्षण पूर्ण करणे अनिवार्य झाले आहे.
• प्रशिक्षणा दरम्यान विद्यार्थ्यांना इंडस्ट्रीज मध्ये होणारे कामकाज, तेथील मशिन्स, उत्पादन प्रक्रिया, मार्केटिंग, मशीनची देखभाल अशा बाबींचा अभ्यास करून औद्योगिक प्रशिक्षण पूर्ण करणे आवश्यक आहे.आद्योगिक प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांना आद्योगिक प्रशिक्षण रिपोर्ट तयार करणे बंधनकारक केले आहे

दहावीनंतर अभियांत्रिकी डिप्लोमा अभ्यासक्रमाची इतर वैशिष्ठ्ये

–              पदविका अभ्यासक्रम हे इंडस्ट्रीच्या आवश्यकतेनुसार अद्यावत केलेले आहेत. त्यामुळे तुलनेने डिप्लोमाच्या विद्यार्थ्यांना प्रॅक्टिकल ज्ञान अधिक मिळते. इंजिनिअरिंग विषयांचे मूलभूत ज्ञान उदा. इंजिनिअरिंग ड्रॉईंग डिप्लोमामध्ये चांगले मिळते त्याचा फायदा इंजिनिअरिंग पदवीच्या अभ्यासक्रमाला होतो.

–              डिप्लोमाच्या विद्यार्थ्यांना सुट्टीच्या कालावधीमध्ये ०६ आठवड्याचे ‘इंडस्ट्रिअल ट्रेनिंग’ पूर्ण करणे अनिवार्य करवण्यात आले आहे. त्यासाठी विविध उद्योगाबरोबर प्रशिक्षणासाठी   सामंजस्य करार देखील केले आहेत.

–              डिप्लोमा पूर्ण केल्यानंतर उद्योगामध्ये मोठ्या प्रमाणावर नोकऱ्या उपलब्ध असतात तसेच सैन्य दलामध्येही नोकऱ्या उपलब्ध आहेत.

–              डिप्लोमाला १२वी विज्ञान शाखा समकक्ष दर्जा असल्याने १२वी नंतरच्या विविध व्यावसायिक पदवी अभ्यासक्रमांना डिप्लोमाचे विद्यार्थी पात्र ठरतात. 

–              डिप्लोमानंतर चांगली नोकरी वा उच्च शिक्षण हे दोन्ही पर्याय उपलब्ध असल्याने १०वी नंतरचा इंजिनिअरिंग डिप्लोमा हा करिअरसाठी चांगला पर्याय ठरू शकतो. 

–              महाराष्ट्रात ७० शाखांमध्ये इंजिनिअरिंग डिप्लोमाचे शिक्षण घेता येते. तंत्रनिकेतनामध्ये  ७०% जागा त्या जिल्यातील विद्यार्थ्यांसाठी राखीव असतात तर ३०% जागा अन्य जिल्यातील विद्यार्थ्यांसाठी राखीव असतात.

–              दहावीला टेक्निकल अथवा व्होकेशनल विषय घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी १५% जागा राखीव असतात.

–              दहावीनंतर डिप्लोमा की बारावीनंतर डिग्री असा प्रश्न अनेकवेळा विद्यार्थ्यांना पडतो. परंतु बारकाईने विचार केल्यास डिप्लोमाचे शिक्षण हे पूर्णपणे प्रात्यक्षिकांवर भर देणारे असून त्यामुळे अगोदरच विद्यार्थ्यास सर्व तांत्रिक विषयांची माहिती होते.

–              रोजगार व स्वयंरोजगाराच्या मुबलक संधी, कमी खर्चात पूर्ण होणारे शिक्षण, उच्च शिक्षणाच्या प्रवेशासाठी स्पर्धा परीक्षेपासून सुटका इ़. जमेच्या बाजू पाहता दहावीनंतर अभियांत्रिकी पदविका हा एक उत्तम पर्याय ठरतो़.

–              पदविका शिक्षणामुळे पाया अधिक भक्कम बनतो व भविष्यात आपआपल्या क्षेत्रात ठसा उमटवण्यासाठी हा अभ्यासक्रम अतिशय उपयुक्त असल्याचे दिसून येते़.

–           पॉलिटेक्निक झाल्यानंतर ज्युनिअर इंजिनिर म्हणुन प्रायव्हेट व सरकारी नोकरी मिळू  शकते किंवा स्वता:चा व्यवसाय सुरू करता येतो.

–              12 वी करून इंजिनिअरींग करण्यासाठी लागणार्या  खर्चाच्या तुलनेत खुपच कमी खर्च पॉलिटेक्निक करून इंजिनिअरींग करण्यासाठी लागतो. प्रवेश परीक्षा CET/JEE  चा खर्च तसेंच Diploma नंतर Direct 2nd year degree ला प्रवेश मिळत असल्याने प्रथम वर्ष डिग्रीची कमीत कमी एक लाख रूपये फी वाचते.

–              डिग्रीला प्रथम वर्षी आवडीची शाखा काही कारणाने मिळत नाही कारण १२वीचे व CET/JEE चे असे दोन्ही मार्क धरून डिग्री शाखेत प्रवेश दिला जातो. तर डिप्लोमा ला १०वीच्याच मार्कांनवर शाखानिवड तुमच्या मनाप्रमाणे आवडीनुसार हमखास मिळतेच.

–              12 वी करून इंजिनिअरींग करण्यासाठी (2+4) असे 6 वर्ष लागतात तवढाच वेळ पॉलिटेक्निक करून इंजिनिअरींग करण्यासाठी (3+3) असे 6 वर्ष लागतात. 6 वर्षामध्ये डिग्री व डिप्लोमा दोन्ही मिळू शकतात.

–              12 वी PCM मध्ये ग्रुप मधे 50/45 टक्कयांपेक्षा कमी मार्क्स मिळाले तर, इंजिनिअरींगला प्रवेश मिळू शकत नाही त्यामुळे परत पॉलिटेक्निकला प्रवेश घ्यावा लागतो, त्यामुळे 11 वी व 12 वी च्या शिक्षणाचा खर्च वाया जातो. 

–              पॉलिटेक्निक केल्यानंतर इंजिनिअरींग चा 70 टक्के अभ्यासक्रम पॉलिटेक्निक मध्ये अभ्यासला जातो त्यामुळे इंजिनिअरींग करणे खुपच सोपे जाते.

–              सरकारी किंवा खाजगी क्षेत्रातील उद्योग धंदयातील कंपन्यासाठी पॉलिटेक्निक व इंजिनिअरींग दोन्ही कार्स केलेल्या विद्यार्थ्यांना भरती प्रवेश प्रक्रिया सोपी जाते. तसेच महाविद्यालयात कॅम्पस इंटरव्ह्यू द्वारे नामांकित कंपन्यात नोकरीची 100% हमी मिळते.

Back to Top


Home

पासवर्ड बद्दल…

बर्‍याच वेळा आपल्याला विविध वेबसाइट वापरत असताना संकेतशब्द निवडण्यास सांगितले जाते.

या संकेतशब्दांना सुरक्षित ठेवणे कधीकधी खूप त्रासदायक देखील होते.

येथे आपण संकेतशब्दांविषयी काही माहिती घेऊ.

१. मी माझे पासवर्ड  कोठे ठेवू शकतो? सर्वात सुरक्षित जागा म्हणजे आपल्या डोके आहे. परंतु आपल्या मेंदूत असे पासवर्ड साठवून ठेवण्यासाठी काही मर्यादा आहेत.

२. पासवर्ड  संचयित करण्यासाठी दुसरा उत्तम मार्ग म्हणजे पासवर्ड  मॅनेजर.

3. काहीजण म्हणतात की आपला पासवर्ड कोठेतरी लिहून ठेवणे सुरक्षित आहे. आपण आपला पासवर्ड  एखाद्या कागदाच्या तुकड्यावर, लहान पुस्तकात किंवा इतर कोणत्याही ठिकाणी लिहून ठेवल्यास तो नष्ट, चोरी किंवा गमावला किंवा विसरला जाऊ शकतो.

4. सर्व पासवर्ड  तितके महत्वाचे नसतात. बँकिंग पासवर्ड  खूप महत्वाचे आहेत आणि आपल्या ईमेलचे पासवर्डसुद्धा तेवढेच महत्वाचे आहेत. परंतु, वेळोवेळी असे पासवर्ड  बदलण्यास विसरू नका.

5. जर एखाद्याला आपला अमेझॉन किंवा फ्लिपकार्टचा पासवर्ड  मिळाला आणि त्याने जर सामग्रीची मागणी करण्यास सुरुवात केली तर मला ईमेल मिळेल.

मी ग्राहक सेवा कक्षाला कॉल  करून  ते करू शकतो. मी क्रेडिट कार्ड कंपनीला कॉल करून फसवणूकीचा अर्ज देऊ शकतो. म्हणून ते पासवर्ड इतके जास्त महत्वाचे नाहीत.

बरेच पासवर्ड  Google पासवर्ड  मॅनेजरमध्ये संग्रहित केले जाऊ शकतात.

6. बरेच पासवर्ड  Google पासवर्ड  मॅनेजरमध्ये संग्रहित केले जाऊ शकतात. हे सोपे आणि विनामूल्य आहे. सुरक्षा पुरेशी चांगली आहे. परंतु आपले बँकिंग आणि ईमेल पासवर्ड ठेवण्याचे इतके सुरक्षित नाहीत.

7. जेव्हा एखाद्याला आपल्या लॉगिन आणि संकेतशब्द पासवर्ड मिळून जातो, तेव्हा तो नक्कीच ब्रेक करण्याच्या आशेने प्रत्येक वेबसाइटला लॉगिन करून पाहेल.

कदाचित तो आपल्या बँक अकाउंटला सुद्धा क्रॅक करू शकतो. 

उदाहरणार्ध ‘Atul123’ जशे पासवर्ड  टाळा. ते थोड्याच वेळात  खंडित ब्रेक होऊ शकते.

8. आपल्याला पासवर्ड बनवताना स्ट्रॉंग पासवर्ड निवडला पाहिजे. एका मित्राने गाण्यांच्या लिरिक्स वापरत गाण्याच्या एका ओळीला पूर्णविरामांनी विभक्त केले. जसे, I’ll.be.a.star. असे पासवर्ड क्रॅक करण्यासाठी खूप कठीण असतात.

9. पासवर्ड  संचयित करण्याचा एक चांगला मार्ग काही कोडेड स्वरूपात आहे.

उदा. ‘I was born in 2002’ या वाक्यातून Iwbi2002 अशा स्ट्रॉंग पासवर्ड बनवू शकतो.

‘Government Polytechnic Jalgaon has 2000 students’ या वाक्यातून – Gpjh2s अशा पासवर्ड बनवू शकतो.

10. लक्षात ठेवण्यास सुलभ आणि अनुमान लावण्यास कठीण असलेला पासवर्ड  तयार करण्याचा एक मार्ग म्हणजे आपण दररोज पहात असलेली एखादी वस्तू वापरुन पासवर्ड  तयार करणे.

उदा. आपल्या कॉम्प्यूटर मॉडेलचे नाव आणि नंबर यांचे संयोजन करून एक पासवर्ड  तयार करू शकतो .

11. आपण ‘Cipher’ म्हणजे एका कोड शब्ध वापरकरून पासवर्ड  तयार करू शकतो.

उदा. एखाद्या वाक्याचा विचार करा आणि ते एका शब्दावर / नोटपॅडवर लिहा

‘Narendra Modi became prime minister in 2014’ या वाक्यातून आपण आता प्रत्येक शब्दाच्या दुसर्‍या अक्षराचा वापर करुन आपला पासवर्ड तयार करू शकतो. जसे Aoerin2014

12. password.xls नावाच्या एक्सेल फाईलमध्ये mnemonicचा समावेश करा आणि आपल्या documents फोल्डरमध्ये ठेवा.

उदा. मी एक पासवर्ड  बनविला जो ‘4bs’ ने सुरू झाला आणि त्यानंतर 4 capital letters आली. हे लक्षात ठेवण्यासाठी मी ‘Sagar R’ एक्सेल शीट मध्ये लिहून ठेवलो.

Sagar एक जुना मित्र होता. त्याला चार सुंदर बहिणी होत्या. तर ‘4 beautiful sisters’ साठी ‘4bs’ आणि मोठी पासून लहानी पर्यंत त्यांच्या पहिल्या अक्षरे capital letters मध्ये.

एक्सेल शीटमध्ये संकेतशब्दाचा उल्लेख नाही परंतु केवळ (Mnemonic) स्मरणिका आहे जो मला संकेतशब्दाची आठवण करून देतो.

13. जर तुम्हाला कोणताही पासवर्ड 8 किंवा अधिक वर्णांकांचा  निवडण्यास सांगितले तर, तुम्ही स्वत: च्या अल्गोरिदम वापर करून पासवर्ड तयार करू शकतात.

उदा. जर तुम्हाला असे वाटले असेल की Suni789@ एक सुरक्षित पासवर्ड  आहे, तर चिन्हे किंवा अक्षरे प्रारंभात किंवा मधोमध किंवा शेवटी जोडून केवळ अधिक लक्षात ठेवा.

पुढील वेळी आपला संकेतशब्द निवडताना आपण विचार करू शकता अशा या काही टिप्स आहेत.

Back to Top

Home